3-6’ıncı derslerin tekrarı
Anlatılanları iyice öğrendiniz mil? Kendinizi test edin!
3-6’ıncı derslerin sözlüğü
амш gün. Иахьа' амш бзи'оуп. Bugün hava güzel.
ала' köpek. Сара' сла бзи'а избо'ит. Ben köpeğimi seviyorum.
бзи'а абара' sevmek.
амшы'н deniz.
а'аи (аие'и) evet.
мап (мамо'у) hayır.
аус iş. Сара' сус зды'руеит. Ben işimi biliyorum.
ау'сура iş, çalışma.
ау'сура (ау'с аура') çalışmak. А'хра ау'с иуе'ит. Akhra çalışıyor.
ады'рра bilmek. Сара' бара' бызды'руеит. Ben seni (bayan) biliyorum (tanıyorum).
е'иҧшра (а'иҧшра) benzer. Сара' дсе'иҧшуп. Bana benzer. Наа'ла дле'иҧшуп. Naala’ya benzer. Лара дле'иҧшуп. O bayana benzer.
а'ҧсуа Abhaz (kişi). Сара' саҧсу'оуп. Ben Abhaz’ım.
Аҧсны' Abhazya. Сара' саҧсу'оуп, Аҧсны' сынхо'ит. Ben Abhaz’ım, Ben Abhazya’da yaşıyorum.
аҧша' а'сра esmek (rüzgar). Ара' аҧша' а'суеит. Burada rüzgar esiyor.
аҧшра' bakmak. Сара' сыҧшуе'ит. Ben bakıyorum. Иара' дыҧшуе'ит. O erkek bakıyor. Лара' дыҧшуе'ит. O bayan bakıyor. Лара' сара' сахь дыҧшуе'ит. O bayan bana bakıyor.
аҧха' ılık. Амш ҧхоуп. Bugün ılık.
а'ҧхьара okumak. Сара' са'ҧхьоит. Иара даҧхьоит. Иара агазеҭ даҧхьоит.
уи O erkek, O bayanın, şu, şunlar (işaret zamiri). Уи дыҧшуеит амшын ахь. O erkek (bayan) denize bakıyor.
а'ҭара vermek. Иу'сҭоит. Ben sana (erkek) veriyorum. Ибы'сҭоит. Ben sana (bayan) veriyorum. Исы'лҭоит. O bayan bana veriyor. Иу'иҭоит. O erkek sana veriyor. Иҭ! O erkeğe ver.
аҧара para. Ка'ма, А'хра аҧа'ра иҭ! Kama, parayı Akhra’ya ver.
аҭахра' istemek, dilemek. Сара' исҭаху'п. Ben dilerim, Ben isterim. Бара' ибҭаху'ма? Sen (bayan) ister misin? Иара (и)иҭаху'ма? O erkek ister mi?
иҭабу'п Teşekkür ederim.
а'ццакра acele etmek. Наа'ла дыццакуе'ит. Naala acele ediyor. Уара' уццакуа'ма? Sen (erkek) acele ediyor musun?
абри' (ари') bu, şu.
ихьҭоуп soğuk.
а'хьҭакра (а'хьҭа акра') donmak, üşümek. А'хьҭа саки'т. Ben üşüyorum.
аҭы'п yer.
а'ҧхьа önünde, ileri, önce, ilk başta, başlangıçtan. Сара саҧхьа. Benim önümde.
(а)аны'жьра ayrılmak, yalnız bırakmak, terketmek. Ины'жь Onu bırak. Ара' ины'жь Onu burada bırak.
а'шьыжь sabah, sabahleyin. Даме'и а'шьыжь даауе'ит. Damai sabah gelecek.
шьыжьла sabahlar, sabahları. Шьыжьла амшын ахь сцоит. Sabahları ben genellikle denize yürürüm.
акры'фара, а'фара yemek.
амашьы'на araba; машьы'нала araba ile.
шьыбжьо'н öğle yemeği için. Гәди'са машьы'нала шьыбжьо'н даа'ит. Gudisa öğle yemeğine araba ile geldi.
шьыбжьы'шьҭахь öğleden sonra. Шьыбжьы'шьҭахь ара' аҧша' а'суеит. Öğleden sonra burada rüzgar eser.
а'шьҭахь sonra, daha sonra, arkasında.
шьыжьхьа' kahvaltı. Шьыжьхьа' а'шьҭахь Наа'ла Гәди'са ашко'л ахь дылге'ит. Kahvaltıdan sonra Naala Gudisa’yı okula götürdü.
а'(иа)шьа / а(и)ешьба kardeş.
а'мазаара sahip olmak.
ақы'ҭа köy. Сара сқыҭа. Benim köyüm.
а'қалақь kasaba, şehir. Сара сықалақь бзиа избоит. Kasabamı seviyorum.
ақьаа'д kağıt. Ақьаа'д иану'п. Kağıtta yazılı.
есқьынгьы' daima, sabit, sürekli.
а'цқьа temiz. Ақьаад цқьоуп. Kağıt temizdir.
ары'цқьара temizlemek. Исрыцқьоит Ben temizlerim. Ибрыцқьоит. Sen (bayan) temizle. а'шықәс yıl.
азы' için. Сара сзы ари ашықәс бзиан. Benim için bu güzel bir yıldı.
а'лгара bitirmek, салгоит, уалгоит, балгоит, далгоит.
аагара' getirmek, иаага' bring (emir kipi)
-қәа çoğul son eki; а'қалақьқәа kasabalar, ақыҭақәа köyler.
Alıştırma 1
Aşağıdaki cümleleri Türkçe’ye çevirin.
Bu cümleleri daha önce de gördünüz. Türkçe’ye çevirmeniz sizin için zor olmasa gerek!
Инна ара аус луеит. Ахра, уара амшын бзиа иубома? Сашьа дыббар бҭахума? Гәдиса ара дынхоит. Абри агазеҭ иҭ! Ана Асҭамыр дызбоит, иара дыццакуеит. Сара саҳәшьа слеиҧшуп. Уи аҧара сара исыҭ. Шьыбжьышьҭахь Кама дааит, Дамеи машьынала дааигеит. (Yanıtlar)
Alıştırma 2
Şimdi de aşağıdaki cümleleri Abhazca’ya çevirin.
- Ben Naala’yı seviyorum, o güzel, sakin.
- Sen (bayan) denizi seviyor musun? Evet, Ben denizi seviyorum.
- Inna, Damai okula gitti mi? Evet. O Kama’yı götürdü mü? Evet O Kama’yı araba ile götürdü.
- Naala donuyordu. Burada öğleden sonra daima rüzgar eser. Denize bakıyorum, bugün hava soğuk.
- Sen çalışıyor musun, Said? Evet, Ben işimi seviyorum. Ben işimi iyi biliyorum.
- Daur, içeri gir. Hayır, teşekkür ederim, Benim acelem var. Öğle yemeğine gel. Teşekkür ederim Kama, Allahaısmarladık.
- Burada mı yaşıyorsun? Bugün işe gidecek misin?
(Yanıtlar)
Bazı durumlarda kişi göstergesi olan и- ‘nin yok olduğunu unutmayın. Bu tür durumlarda biz yine de bunu paranyez içersinde göstereceğiz.
Alıştırma 3
Bu zamana kadar bazı kelime ve cümleleri gördünüz ve öğrendiniz. Bunları hatırlayın ve aşağıdaki durumlar için Abhazca diyaloglar oluşturun.
a). Dinizi seviyorun. Arkadaşların da seviyor. Sabahları denize gidiyorsun vs. vs.
b). Çalışıyorsun. İşini seviyorsun. İşini çok iyi biliyorsun. İşine araba ile gidiyorsun. Aceleniz var, erkek kardeşiniz sizi araba ile işe götürüyor. O işe sabahları gelir vs. vs.
Alıştırma 4
Aşağıdaki sözcüklerle ne kadar cümle kurabilirsiniz merak ediyorum!
Сара, аҧшра, амшын, ахь, лара, ацара, аҧара, аҧша, ашьыжь, ахьҭа, акра, агара, абри, аҭыҧ, абзиа, асра.
Alıştırma 5
Üç seçenekten doğru olanı seçin:
| амшын |
|
1) ҧхоуп
2) еиҧшра
3) есқьынгьы |
| сара |
|
1) дыҧшуеит
2) амазаара
3) сыццакуеит |
| амашьына |
|
1) даҧхьоит
2) уҧшуеит
3) имоуп |
| ашкол |
|
1) дцоит
2) салгоит
3) дыццакуеит |
| (и)асуеит |
|
1) аусура
2) амшын
3) аҧша |
(Yanıtlar)
